Co to jest test DIVA-5?

DIVA-5 (Diagnostic Interview for ADHD in Adults) to ustrukturyzowany wywiad diagnostyczny, który służy do rozpoznawania ADHD u osób dorosłych. Jest to jedno z najbardziej uznanych narzędzi diagnostycznych stosowanych przez specjalistów na całym świecie, opracowane zgodnie z kryteriami diagnostycznymi DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders).

Kto może przeprowadzić test DIVA-5?

Test DIVA-5 jest przeprowadzany przez wykwalifikowanych specjalistów, takich jak:

• Psychiatrzy
• Psycholodzy kliniczni
• Neurolodzy
• Inni specjaliści z odpowiednim przeszkoleniem w diagnostyce ADHD

Ważne: DIVA-5 nie jest testem samooceny i nie może być przeprowadzony samodzielnie.

Po co przeprowadza się test DIVA-5?

Test DIVA-5 służy do:

• Diagnozy ADHD u osób dorosłych
• Określenia, czy objawy ADHD występowały również w dzieciństwie (przed 12. rokiem życia)
• Oceny wpływu objawów ADHD na codzienne funkcjonowanie
• Różnicowania ADHD od innych zaburzeń o podobnych objawach

Jak przebiega test DIVA-5?

Proces diagnostyczny z wykorzystaniem DIVA-5 wygląda następująco:

1. Wywiad wstępny dotyczący historii życia i obecnych trudności
2. Ustrukturyzowany wywiad DIVA-5, który ocenia:
   • Obecność objawów zaburzeń uwagi
   • Obecność objawów nadaktywności/impulsywności
   • Początek objawów (przed 12. rokiem życia)
   • Wpływ objawów na różne obszary życia
3. Wywiad z bliską osobą (partner, rodzic) dotyczący objawów (opcjonalnie)
4. Analiza dodatkowych informacji (np. dokumentacja szkolna)
5. Podsumowanie wyników i przekazanie diagnozy

Czas trwania: Pełna diagnostyka z wykorzystaniem DIVA-5 zajmuje zwykle 1-2 godziny.

Jakie objawy ADHD ocenia test DIVA-5?

Test DIVA-5 ocenia dwie główne grupy objawów ADHD:

Zaburzenia uwagi:

• Trudności z koncentracją na szczegółach
• Problemy z utrzymaniem uwagi
• Wrażenie nieprzysłuchiwania się
• Nieumiejętność podążania za instrukcjami
• Trudności z organizacją zadań
• Unikanie zadań wymagających wysiłku umysłowego
• Gubienie rzeczy
• Rozpraszalność
• Zapominanie o codziennych czynnościach

Nadaktywność/impulsywność:

• Niepokój ruchowy (wiercenie się)
• Trudności z pozostawaniem w miejscu
• Nadmierna aktywność
• Trudności z cichym spędzaniem czasu
• Bycie „w ciągłym ruchu”
• Nadmierna gadatliwość
• Wypalanie odpowiedzi przed zakończeniem pytania
• Trudności z czekaniem na swoją kolej
• Przerywanie innym

Dlaczego ważna jest ocena objawów z dzieciństwa?

Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi, ADHD jest zaburzeniem neurorozwojowym, które rozpoczyna się w dzieciństwie. Test DIVA-5 zawiera pytania dotyczące objawów w dzieciństwie, aby potwierdzić, że:

• Objawy ADHD występowały przed 12. rokiem życia
• Nie są one wynikiem tylko późniejszych doświadczeń życiowych
• Mają charakter długotrwały i przewlekły

Jak rozpoznać objawy ADHD u dorosłych?

Objawy ADHD u dorosłych mogą różnić się od tych u dzieci. W dorosłości często:

• Nadaktywność fizyczna zmniejsza się, ale pozostaje wewnętrzny niepokój
• Trudności z uwagą mogą przejawiać się w problemach z zarządzaniem czasem i organizacją
• Impulsywność może wpływać na podejmowanie decyzji finansowych, zawodowych czy w relacjach
• Objawy wpływają na funkcjonowanie zawodowe, społeczne i rodzinne

Czy test DIVA-5 zawsze prowadzi do diagnozy ADHD?

Nie. Test DIVA-5 jest tylko narzędziem pomocniczym w procesie diagnostycznym. Diagnoza ADHD wymaga:

• Spełnienia określonej liczby kryteriów diagnostycznych
• Wykluczenia innych zaburzeń, które mogą powodować podobne objawy
• Oceny wpływu objawów na funkcjonowanie w różnych obszarach życia
• Całościowej oceny klinicznej przeprowadzonej przez specjalistę

Jak przygotować się do testu DIVA-5?

Aby jak najlepiej przygotować się do testu DIVA-5:

1. Zastanów się nad swoimi trudnościami w dzieciństwie i obecnie
2. Zbierz informacje o swoim funkcjonowaniu w szkole (np. świadectwa, uwagi)
3. Jeśli to możliwe, poproś rodzica lub inną bliską osobę, która znała Cię w dzieciństwie, aby towarzyszyła Ci podczas diagnozy
4. Przygotuj listę swoich objawów i trudności, które mogą wskazywać na ADHD
5. Bądź szczery i otwarty podczas wywiadu

Czy test DIVA-5 jest jedyną metodą diagnozy ADHD u dorosłych?

Nie. Oprócz DIVA-5 stosowane są również inne narzędzia diagnostyczne:

• ASRS (Adult ADHD Self-Report Scale)
• CAADID (Conners’ Adult ADHD Diagnostic Interview for DSM-IV)
• ACDS (Adult ADHD Clinical Diagnostic Scale)
• Kwestionariusze samooceny (jako narzędzia pomocnicze)

Kompleksowa diagnoza ADHD zazwyczaj obejmuje kilka różnych metod oceny.