Psychoterapia to forma pomocy psychologicznej, której podstawą i czynnikiem leczącym jest relacja jaka nawiązuje się pomiędzy psychoterapeutą, a pacjentem. Jest to szczególnego rodzaju relacja, która przez swój szczególny charakter umożliwia pacjentowi uzyskanie większej samoświadomości, rozpoznania swoich problemów i ich źródeł oraz trwałą zmianę w codziennym funkcjonowaniu w różnych obszarach życia.
Mówiąc o tym czym jest psychoterapia możemy użyć metafory nauki gry na instrumencie muzycznym. Jeśli chcemy nauczyć się grać to potrzebujemy nauczyciela, który sam opanował grę na wybranym przez nas instrumencie. Może on udzielić nam wskazówek w jaki sposób opanować technikę, podzielić się swoją wiedzą i na każdej kolejnej lekcji udzielać nam informacji zwrotnej na temat poczynionych postępów. Jednak żeby opanować instrument nie wystarczy uczęszczać na lekcje, tylko trzeba codziennie grać i korzystać ze wskazówek nauczyciela. Podobnie na psychoterapii, gdy naszym celem jest bardziej szczęśliwe, satysfakcjonujące życie dobry terapeuta może nam podpowiedzieć co możemy zrobić w tym kierunku. Jednak to od naszego zaangażowania i chęci zmiany zależy powodzenie psychoterapii.
Specjaliści
Psychoterapia jest formą pomocy psychologicznej skierowaną do osób, które doświadczają trudności w jakimś obszarze życia i chciałyby wprowadzić trwałe zmiany w swoim dotychczasowym sposobie funkcjonowania i przeżywania świata.
Psychoterapia może być samodzielną i wystarczającą formą pomocy, a może też stanowić uzupełnienie dla osób leczących się u psychiatry lub cierpiących z powodu chorób fizycznych, którym towarzyszą trudne stany emocjonalne i trudności z przystosowaniem się.
Psychoterapia jest bardzo skuteczną formą leczenia w przypadku wszelkiego rodzaju lęków, nerwic, zaburzeń osobowości, zaburzeń somatycznych bez podłoża medycznego, zaburzeń snu, zaburzeń przystosowania czy depresji. Skuteczność psychoterapii jest podobna jak skuteczność leków, ale jej skutki są trwalsze i utrzymują się po zakończeniu psychoterapii.
Psychoterapia jest niezastąpiona w poprawie relacji z innymi ludźmi, korekcie sposobu postrzegania samego siebie, zmianie nawyków. W przypadku zaburzeń osobowości psychoterapia jest jedyną skuteczną formą leczenia. W przypadku fobii, lęków, zaburzeń snu, problemów z utratą kontroli nad emocjami psychoterapeuta może pomóc uporać się z tymi trudnościami. Wyjście z uzależnienia też wymaga wsparcia wykwalifikowanego terapeuty.
Pojedyncze spotkanie trwa zazwyczaj 50 minut, w przypadku terapii rodzin, lub par może trwać dłużej. Na pierwszej sesji omówione zostają ramy organizacyjne, czyli jak długo trwa pojedyncza sesja, jak często spotkania będą się odbywać. Terapeuta może powiedzieć coś o tym jak pracuje, jakie ma kwalifikacje, a pacjent opowiada z jakim problemem przyszedł. Wspólnie wyznaczają cele podjętej psychoterapii.
Często pierwsze 1-3 sesje mają charakter konsultacyjny, czyli mają na celu poznanie się pacjenta i terapeuty, nawiązanie relacji, zbudowanie wzajemnego zaufania. W tym czasie terapeuta może stwierdzić czy jest w stanie pomóc pacjentowi albo doradzić mu skonsultowanie się z innym terapeutą, czy też innym specjalistą jak psychiatra, lekarz ogólny, seksuolog. Rozpoznając problem pacjenta terapeuta może też określić przewidywany czas terapii, czyli jak wielu spotkań w przybliżeniu potrzeba aby osiągnąć wyznaczony cel.
Czas trwania psychoterapii w Gliwicach zależy od wielu czynników, jak ciężar problemu z którym przychodzi pacjent, głębokość i trwałość oczekiwanej zmiany czy wreszcie podejście psychoterapeutyczne. Bardzo istotny, kluczowy wpływ na skuteczność i czas trwania psychoterapii ma zaangażowanie pacjenta, jego determinacja i gotowość do wprowadzenia zmian w swoim życiu. Psychoterapia może trwać od kilku, kilkunastu tygodni do kilku lat.
Praca terapeutyczna opiera się głównie na rozmowie i występującej w każdej relacji międzyludzkiej komunikacji niewerbalnej. W zależności od podejścia terapeutycznego psychoterapeuta może korzystać także z różnych technik, jak np. rysunek, ustawienia systemowe, psychodrama, praca z oddechem, praca z ciałem, analiza historii rodzinnej poprzez tworzenie genogramu, zadawanie pacjentowi zadań terapeutycznych do wykonania między sesjami, prowadzenie dziennika i wiele innych.
Podstawą leczniczego działania psychoterapii jest relacja terapeutyczna. Pozostając w bezpiecznej, opartej na zaufaniu relacji z terapeutą pacjent może doświadczyć czegoś co nazywa się „korygującym doświadczeniem emocjonalnym”. Jeśli na przykład pacjent zawsze czuł się krytykowany i odrzucany przez ważne dla niego osoby może doświadczyć po raz pierwszy w życiu relacji, w której jest w pełni akceptowany. Doświadczenia wyniesione z relacji z terapeutą wpływają na wszelkie inne związki i kontakty z ludźmi pacjenta.
Pozostając w relacji z terapeutą pacjent może również obserwować swoje wzorce zachowań w kontakcie z drugim człowiekiem i zyskać większą świadomość, która otwiera drzwi do zmiany.
Istotna jest również możliwość otworzenia się przed terapeutą, który nie dokonuje oceny moralnej, nie poucza i którego obowiązuje zasada poufności.
Relacja terapeutyczna jest podstawą każdego procesu terapeutycznego, oprócz tego w zależności od preferowanego kierunku psychoterapii terapeuci dysponują zróżnicowanymi technikami.
